Announcement

**Rasputin** · 09-05-2006, 06:11 AM

با مرگ او موسيقی پاپ ايران يکی از رساترين صدا های خود را از دست داد، صدايی بود از جنس ديگر، با توان تفسير. آميزه ای متفاوت از قدرت و ظرافت، با چاشنی اندوهی سر بسته که به جای گرياندن، بر می انگيخت!
سر آغاز موسيقی پاپ را در ايران گونه گون تعيين کرده اند. بستگی دارد به اين که آن را چگونه تعريف کنيم. اگر همانگونه که از معنای ظاهری " پاپ" بر می آيد، منظور موسيقی همه پسند و فراگير مردمی باشد، سرآغازش به هفتاد هشتاد سال پيش بر می گردد. زمانی که "جواد بديع زاده" به سراغ ترانه های عاميانه شهری رفت و با گردآوری و بازخوانی تنظيم شده آنها، حال و هوای تازه ای در جامعه موسيقی ايران پديد آورد. پس از آن نيز کسانی ديگر دنبال کار او را گرفتند.

ولی اگر بخواهيم پاپ را دقيق تر وبا توجه به عناصری که در ساخت و پرداخت امروزی آن به کار می رود تعريف کنيم،پيشينه ای بيش از سی چهل سال نخواهد داشت. در واقع در همان سال های شصت ميلادی که موسيقی پاپ در معنای امروزی در اروپا وآمريکا سر بر آورد، موج هايی از خود را نيز به سرزمين های ديگری چون ايران انتقال داده که روابط تنگاتنگ فرهنگی با جهان غرب داشتند.

آغاز کار

در سال های پايانی دهه چهل خورشيدی يعنی همان سالهای شصت ميلادی گروهی از آهنگسازان و ترانه سرايان جوان که به دستگاه های رسمی توليد و پخش موسيقی راه نداشتند، "استوديوی طنين" را بنياد کردند تا به ياری آن بتوانند ترانه های خود را انتشار دهند. آنچه جوانان "طنين" کم داشتند، صدا بود. صدايی که با موسيقی نو سازگار باشد. صداهايی که به "سنت" عادت داشتند، به اين کار نمی آمد.

چندی نگذشت که "گوگوش" را پيدا کردند. خواننده ای که همه فن حريف بود و از خردسالی نيز صدای خود را پرورش داده بود. و اما صدای سازگار مردانه نيز در همان نزديکی ها بود. "فرهاد" شب ها در رستوران جوان پسند "کوچينی" می خواند. او در آن سال های سر برآوردن غوغای پاپ در اروپا، در سفری به انگلستان مات و مبهوت "بيتل" ها شده بود و از سوی ديگر زير تاثير جادوی "ری چارلز" نابينا قرار داشت که بلوزهای سياهان را می خواند.

فرهاد ترانه های "ری چارلز" و "بيتل"ها را با دقت و ظرافت تمام باز خوانی می کرد. به گونه ای که سر مويی با اصل تفاوت نداشته باشد. خود او در جايی گفته که پيش از کار در "کوچينی" در هتلی در اهواز به عنوان نوازنده گيتار کار می کرده که بعد از او خواسته اند که اگر می تواند گيتار را با صدای خود نيز همراه کند. آزمايش صدا آنچنان با توفيق همراه بوده که پس از آن برجسته تر از گيتار جلوه کرده است.

ترانه های اعتراض

مرد تنها نخستين ترانه ای است که فرهاد به زبان فارسی خوانده است، با آهنگی از اسفنديار منفرد زاده و شعری از شهيار قنبری، هر دو از وابستگان به استوديو طنين. ترانه ای که برای فيلم رضا موتوری ساخته شده بود، صدای فرهاد را از فضای بسته کوچينی به در آورد و در سراسر جامعه پراکنده ساخت.

سپس نوبت به جمعه رسيد، ترانه ديگری از اسفنديار و شهيار ولی با رنگ و بوی تند اعتراض شهيار از دلتنگی های فراگير "جمعه" نمادی ساخته بود که با صدای رسای فرهاد، همه جمعه های يخ زده تاريخ را از دلتنگی بيرون می آورد! به اين ترتيب فرهاد بی آن که خود بخواهد آن گونه که اسفنديار می گويد به خواننده ای متعهد و معترض تبديل شد.

"داره از ابر سيا خون می چکه/ جمعه ها، خون جای بارون می چکه"

پس از آن، گردونه شتاب بيشتری گرفت و ترانه پشت ترانه با صدای گرم فرهاد در فضا طنين انداخت. صدای او تضمينی شده بود برای توفيق ترانه های نو. واروژان هفته خاکستری را به صدای او سپرد. محمد اوشال خسته و اسير شب را. ايرج جنتی عطائی، سقف را برای او سرود و اردلان سرفراز آينه ها را. با اين همه بيشترين ترانه های سال های شکوفايی فرهاد، کار مشترک "شهيار- اسفنديار" است.

اسفنديار چند آهنگ نيز بر روی شبانه های احمد شاملو نهاده که با صدا و اجرای فرهاد، تاثيری دو چندان پيدا کرده است.

"فرهاد" ديگر

دوستان نزديک فرهاد می گويند که او اعتقاد مذهبی ريشه داری داشته و از همين روی در جريان انقلاب اسلامی از هواخواهان آن بوده است. ترانه معروف محمد که بعدها به وحدت تغيير نام داده، شايد نشانه ای بر اعتقادات او باشد. متن محمد يا وحدت را سياوش کسرائی سروده و "اسفنديار منفرد زاده" بر آن آهنگ نهاده است.

فرهاد در سال های بعد با دگرگونی های پيش آمده در جامعه که تحريم انواع موسيقی، به خصوص موسيقی پاپ را در برداشت، هراسيده و سرخورده، مدتی خاموش مانده و بعد که آب از آسيابها فرو ريخته، با حزم و احتياط از نو به ميدان آمده است.

فرهاد در سال های جوانی

در اين دوره دوم فعاليت، فرهاد بيشتر "عاشقانه" و "عارفانه" خوانده و از رنگ و بوی اعتراضی ترانه های پيش از انقلاب در خوانده های تازه او اثری نيست. آهنگ ترانه های دوره دوم، بيشتر از آن خود اوست. متن را نيز از ميان آثار شاعران نو و کهن ايران برگزيده است.

تو را ای کهن بوم و بر دوست دارم با شعر ايراندوستانه "مهدی اخوان ثالث" و کوچ بنفشه ها با شعر حسرت آلود "محمدرضا شفيعی کدکنی"، شايد از بهترينهای فرهاد در سال های پس از انقلاب باشد.

فرهاد در اين سالها، دو سه سفری به اروپا آمد، با احتياط بسيار خواند، با هيچ کس سخن نگفت و بی سر و صدا به ايران بازگشت. در آخرين لوح فشرده ای که از خوانده های او به دست ما رسيده کار روی متن هايی را می شنويم از : نيما يوشيج (برف)، ابوسعيد ابوالخير (رباعيات)، ملک الشعرای بهار(مرغ سحر)، اسماعيل خوئی (وقتی که بچه بودم)، خوان رامون خيمنز(خواب در بيداری) و فريدون رهنما (کتيبه).

صدايی که در اين "لوح" باز تابيده، رنجورتر از صدای هميشه فرهاد است و بيماری او را نشانه می زند. می گويند دير به داد او رسيده بودند. زمانی که بيماری پيش رفته بود. نوشدارويی بود بعد از مرگ سهراب. فرهاد در ترانه کتيبه، در شعر فريدون رهنما، سايه مرگ خود را ديده است:

گرم و زنده بر شن های تابستان،
زندگی را بدرود خواهم گفت.
زمان در من خواهد مرد،
و من
بر زمان خواهم خفت

**Rasputin** · 09-05-2006, 06:14 AM

سه نسل پی در پی از اواخر دهه چهل تا کنون دوستدار فرهاد و صدای گرفته اش بودند و هستند.

پيش از فرهاد، خواندن ترانه های معترضانه در ايران بسيار نادر بود، و جز تصنيف هائی که شيدا و عارف در دوران مشروطيت ساخته بودند، فقط چند ترانه وجود داشت، مانند : "زمستان" با صدای پروين و شعر مهدی اخوان ثالث که پخش آن مدت ها ممنوع بود، و يا "مراببوس" ساخته مجيد وفادار و با صدای حسن گلنراقی که گفته می شد شعری است که يک افسر توده ای شب قبل از اعدام برای دخترش خوانده و پخش قسمت دوم اين ترانه محبوب نيز ممنوع بود.

شکل ديگر ترانه های معترضانه بازسرايی شعری بر وزن يک آهنگ محبوب بود، مانند:" زندانی" بر وزن ترانه " امشب در سر شوری دارم" با صدای پروين يا شعری که بر وزن "بهار آرزو" ی بنان ساخته شده بود. البته اين ترانه ها بيشتر توسط زندانيان سياسی در زندان ها سروده و خوانده می شد

اما فرهاد نخستين کسی بود که بی پروا چنين ترانه هائی را خواند. صدای او نخستين بار در فصل پايانی فيلم رضا موتوری با آهنگ "يه مرد بود، يه مرد" شنيده شد و به سرعت در ميان جوانان اواخر دهه چهل مجبوبيت يافت.

انتخاب "شبانه های" احمد شاملو و اشعار تلخ شهيار قنبری به همراه موسيقی دلنشين "اسفنديار منفرد زاده" فرهاد را به اوج رساند و از او نماد نسلی معترض را ساخت.

.

پس از انقلاب فرهاد و ترانه هايش چندی به فراموشی سپرده شد و در اوايل دهه هفتاد با نوار خواب در بيداری فرهاد باز درخشيد .

مهران زينت بخش متولد ۱۳۴۷ و از نسل دوم مشتاقان صدای فرهاد است. او فارغ التحصيل مرکز آموزش فيلمسازی باغ فردوس وابسته به وزارت ارشاد است.

زينت بخش پيش از اين چهار مستند ساخته که دو فيلم آن در مورد زنده يادان حسين سرشار و فريدون فروغی است، يک فيلم برای بزرگداشت صدسالگی سينما و فيلم ديگری با نام مهر فاطمه درباره مراسم سمنوپزان.

زينت بخش می گويد عشق به صدای فرهاد او را به ساختن اين فيلم ۶۱ دقيقه ای واداشته است. اما اين عشق در فيلم نمود نمی يابد. اشکال اين است که زينت بخش نمی تواند بر وسوسه حضور خودش در فيلم غلبه کند و همايون ارشادی را به عنوان راوی ( خودش ) به کار می گيرد که انتخاب بسيار نابجايی است.

ظاهرا زينت بخش می خواسته در نيمه نخست، عشق خود را به فرهاد و صدايش نشان بدهد، اما نه در کلام و نه در تصوير چنين توفيقی نمی يابد.

در نيمه دوم علی دهباشی، تورج شعبانخانی و جواد طوسی درباره فرهاد صحبت می کنند و گفته ها و تحليل های دهباشی و طوسی اين نيمه را رنگ می بخشد.

زينت بخش از حضور خواهر و برادر فرهاد به اندازه کافی سود نمی برد و خود را محدود به استفاده از اطلاعات سايت فرهاد مهراد می کند.

حتی درباره دوره دوم فعاليت فرهاد که از سال 1372 آغاز می شود و دلايل و انگيزه های رويکرد جوانان اين دوره به صدا و ترانه های معترضانه فرهاد سخنی نمی گويد.

بيننده در اين فيلم نمی داند که آيا به تماشای فيلمی مستند نشسته يا بايد حواسش جمع باشد تا نمادها و اشاره های يک فيلم نمادين را دريابد.

اما آيا تمامی آنچه که در مورد فرهاد می توان گفت همين قدر است ؟

مهران زينت بخش از نسلی است که خاطره بی واسطه از فرهاد ندارد و آن سال ها را با صدای او زندگی نکرده است.

سال هايی که شاملو شعر اعتراضش را می سرود ، غلامحسين ساعدی نمايشنامه های برخاسته از قلب مردمش را می نوشت، کيميايی و بيضايی فيلم های معترضانه اش را می ساختند.

شايد اگر زينت بخش پيش از ساخت فيلم برف درباره شرايطی که منجر به بروز "هنر اعتراض" می شود، تحقيق می کرد، می توانست فيلم بهتری بسازد.

به هر روی اگر کارگردان کمی از فضای فيلمش فاصله بگيرد و آن را با حذف يک چهارم نخست فيلم تدوين مجدد کند، ممکن است فيلم بهتری شود.

**Rasputin** · 08-30-2007, 06:16 AM

**Rasputin** · 10-21-2007, 09:35 AM

اهدای نخستین جایزه موسیقی ایران با نام فرهاد

مؤسسه فرهنگی هنری خانه فرهاد، نخستین دوره جشنواره سالیانه خود را با نام "جایزه فرهاد" چهارم تا هشتم دی *ماه در تهران برگزار می *کند.
این نخستین جایزه ای است که در حوزه موسیقی و از سوی یک نهاد خصوصی در ایران برگزار می شود و مشخص نیست که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که صادر کننده تمام مجوزهای نشر و اجرای موسیقی است درباره برگزاری آن چه تصمیمی خواهد گرفت.

موسسه فرهاد که پوراندخت گلفام، همسر فرهاد مهراد آن را اداره می کند، اعلام کرده است که این جشنواره را با هدف ایجاد شرایطی برای مشاوره، کشف استعداد و تشویق جوانان شاعر، آهنگساز و آواز*خوان به آفرینش ترانه*های تازه و بهتر، آگاهی دادن بیشتر به شنوندگان و پروراندن سلیقه* های بهتر و درست *تر، هر سال همزمان با سالروز تولد فرهاد برگزار می کند.

هیأت داوران در سه بخش سرایندگی شعر یا کلام ترانه، ساخت موسیقی ترانه (آهنگ و تنظیم) و آوازخوانی ترانه، برگزیدگان خود را اعلام می کند. بر این اساس، ترانه *هایی در جشنواره پذیرفته می *شوند که بیان نقادانه و معترض به ناهنجاری *های اجتماعی *باشند و بیانگر تلاش در راه صلح و آزادی باشند.

به نفر اول این مسابقه نشان زرین، لوح افتخار و ۱۵ میلیون تومان، نفر دوم نشان سیمین، لوح افتخار و مبلغ ۱۲ میلیون تومان، به نفر سوم نشان برنز، لوح افتخار و ۹ میلیون تومان تعلق می گیرد. همچنین برترین آهنگساز و برترین خواننده برنده پلاک زرین، لوح افتخار و شش میلیون تومان وجه نقد خواهند شد.

بنیاد فرهاد جوایز دیگری از قبیل جایزه منتقدان مطبوعات ، جایزه مجمع ناشران موسیقی و آثار شنیداری و جایزه مردمی را برای برگزیدگان در نظر گرفته است که حاضران در شب برگزاری جشنواره با داوری خود بهترین ترانه را معرفی می* کنند.

اهدای جایزه نقدی در طول تاریخ موسیقی ایران بی سابقه بوده است.

داوران اصلی و تخصصی خانه فرهاد را پنج نفر شاعر، آهنگساز و خواننده صاحب نام موسیقی در ایران، پنج داور از بین منتقدان منتخب مطبوعات و سه نفر از صنف تولیدکنندگان و ناشران آثار موسیقی تشکیل می دهند.

جشنواره جایزه فرهاد طی مراسم جداگانه *ای به تفکیک سال و دهه آثار موسیقی تولید شده و نشر یافته را نیز به داوری و انتخاب می*گذارد.

**ghashanghe rozeghar** · 03-07-2009, 08:54 AM

[ame]http://www.youtube.com/watch?v=TXSFwWCB07c[/ame]

**ghashanghe rozeghar** · 03-07-2009, 08:59 AM

vaghti bacheh bodam

http://www.carolicious.com/song/2362.htm

robaiyat:

http://www.carolicious.com/g.htm?id=2357

**Rasputin** · 03-09-2009, 04:05 AM

Farhad Mehrad

Documentary "Az Koochini Ta Paris"

[ame]http://www.youtube.com/watch?v=gIOdyoyXaoc[/ame]

[ame]http://www.youtube.com/watch?v=0emLj-3tP1o[/ame]

[ame]http://www.youtube.com/watch?v=2AoZleWcMuA[/ame]

**siamak** · 02-27-2010, 07:03 AM

Robaiyat
Farhad

Announcement

Farhad

Farhad

Comment

Comment

Comment

Comment

Comment

Comment

Comment

Comment